Waarom blazen wij op een schelp, Shankha

Het blazen op een schelp, of Shankha, is een diep symbolische handeling in het Hindoeïsme, verbonden met de schepping, het goddelijke geluid AUM en de overwinning van het goede op het kwade. Dit ritueel gaat terug op oude Veda’s en mythologische verhalen die het belang van de schelp in de spirituele en religieuze context benadrukken.

Oorsprong van de Shankha en het AUM-geluid

Wanneer er op een Shankha wordt geblazen, ontstaat het geluid van AUM, dat beschouwd wordt als het oer-geluid van het universum. AUM is het geluid dat werd gezongen door de Heer bij het scheppen van de wereld en vertegenwoordigt de universele waarheid en werkelijkheid. Dit geluid verbindt het materiële en het spirituele en wordt gezien als de basis van alle manifestaties van het bestaan.

Volgens de mythologie is het ontstaan van de Shankha gelinkt aan het verhaal van de demoon Shankhaasura, die de goden versloeg en zich vervolgens naar de bodem van de oceaan terugtrok. De devas, machteloos, riepen de hulp in van Heer Vishnu, die in de vorm van zijn Matsya Avataara (de vis-incarnatie) verscheen en Shankhaasura versloeg. Heer Vishnu nam het schelpvormige bot van de demoon, blies erin en creëerde het geluid van AUM. Deze gebeurtenis wordt in de Veda’s genoemd als het begin van het goddelijke geluid. De schelp kreeg hierdoor de naam Shankha, genoemd naar de demoon Shankhaasura, en de schelp die Sri Vishnu draagt wordt Paanchajanya genoemd.

Symboliek van de Shankha

De Shankha heeft diepe spirituele en religieuze symboliek. Het blazen op de schelp symboliseert:

1. Dharma (gerechtigheid): Het geluid van de schelp staat voor de overwinning van gerechtigheid (dharma) op onrecht (adharma). Vishnu, de beschermer van het universum, houdt altijd een schelp in een van zijn vier handen, als symbool van het handhaven van dharma in de wereld.
2. AUM en de Schepping: Het AUM-geluid dat uit de schelp voortkomt, is het geluid van de schepping en staat voor het begin en het einde van het universum. Het vertegenwoordigt de eeuwige cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte.
3. Overwinning: De schelp wordt ook gezien als de overwinningsroep van het goede over het kwade. Net zoals Heer Vishnu Shankhaasura versloeg, herinnert het geluid van de schelp gelovigen aan de kracht van dharma en het uiteindelijk zegevieren van rechtvaardigheid.

Spirituele en Praktische Betekenis van het Schelpenritueel

Naast de mythologische oorsprong, heeft het blazen op de Shankha ook een praktisch en spiritueel doel. In oude Indiase dorpen werd de Shankha tijdens tempelceremonies zoals Aarti geblazen, zodat iedereen, zelfs degenen die niet in de tempel aanwezig waren, het geluid konden horen. Dit herinnerde de gelovigen eraan om even te stoppen met hun dagelijkse activiteiten en hun aandacht naar de Heer te richten, zelfs in een druk leven. Dit eenvoudige ritueel gaf de gemeenschap een gevoel van spirituele verbondenheid en eerbied.

Het geluid van de Shankha wordt ook gezien als een middel om negatieve energieën en invloeden te verdrijven. Het zuivert de atmosfeer en zorgt voor een positieve, spirituele omgeving, waarin de gedachten van de gelovigen zich kunnen richten op het hogere en goddelijke. Samen met andere gunstige geluiden draagt het bij aan een atmosfeer van vrede en devotie.

De Shankha in Rituelen

In tempels en huizen wordt de Shankha vaak naast de afbeelding of het beeld van de God Vishnu geplaatst. Het symboliseert de Naada Brahma, de goddelijke klank, en vertegenwoordigt de Veda’s, AUM, dharma, overwinning en voorspoed. De Shankha wordt ook gebruikt bij het aanbieden van thirtha (heilig water) aan de goden. Dit ritueel helpt de gedachten van de toegewijden te zuiveren en te richten op de hoogste waarheid.

Het volgende gebed wordt vaak gereciteerd ter ere van de Shankha:

Twam puraa saagarot pannaha
Vishnunaa vidhrutahakare
Devaischa poojitha sarvahi
Panchjanya namostu te

Vertaling:
“Gegroet schelp, geboren uit de oceaan,
In de hand van de Heer Vishnu,
Aanbeden door alle goden,
Gegroet, Panchajanya.”

Betekenis

Het blazen op de Shankha is meer dan een eenvoudig ritueel. Het vertegenwoordigt de diepe verbinding tussen het goddelijke, de schepping en de mensheid. Het herinnert aan de fundamentele waarden van dharma, zuivering en overwinning van het goede. Door de Shankha te blazen, roepen Hindoes de kracht van het goddelijke op om hen te begeleiden, beschermen en hun spirituele pad te verlichten.